KELÂM YÜKSEK LİSANSA GİRİŞ OKUMA LİSTESİ

 

I. Klasik Metinler

1. Nureddin es-Sâbûnî, el-Bidâye fî Usûli’d-Dîn (çev. Bekir Topaloğlu)
2. Sa’duddin et-Teftâzânî, Şerhu’l-Akâid (çev. Süleyman Uludağ ya da Talha Hakan Alp)
3. Ebu’l-Muîn en-Nesefî, Kitâbu’t-Temhîd li kavâidi’t-tevhîd (çev. Prof. Dr. Hülya Alper, Tevhidin Esasları)
4. Kâdı Abdulcebbâr, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse (çev. İlyas Çelebi), ilk bölüm
5. Kâdı Abdulcebbâr, Muhtasaru Usûli’d-Dîn (çev. Murat Memiş, Mu’tezilede Din Usûlü)
6. Mustafa Öz, İmam Ebû Hanîfe’nin Beş Eseri.

 

II. Kelam ve Mezhepler Tarihi Modern Eserler

1. Bekir Topaloğlu, Kelam İlmine Giriş
2. Saim Kılavuz, Ulvi Murat Kılavuz, Kelâma Giriş
3. Metin Yurdagür, Kelam Tarihi.
4. Orhan Şener Koloğlu, Kelam Tarihine Giriş.
5. Hasan Mahmûd eş-Şâfiî, el-Medhal ilâ Dirâseti İlmi’l-Kelam (çev. Süleyman Akkuş, Kelama Giriş)
6. Cağfer Karadaş, Anahatlarıyla Kelâm Tarihi.

 

III. Sistematik Kelam ve Problem Eksenli Eserler

1. Ömer Aydın, Sistematik Kelam.
2. Mevlüt Özler, İslam Düşüncesinde Tevhid.
3. Bekir Topaloğlu, İsbât-ı Vâcib.
4. Kelam El Kitabı, Ed. Şaban Ali Düzgün.
5. Mehmet Bulgen, Kelâm Atomculuğu ve Modern Kozmoloji
6. Cüneyt Kaya, Gazzali Konuşmaları.
7. Sait Özervarlı, Kelamda Yenilik Araştırmaları.
8. Sönmez Kutlu, İmam Matüridi ve Matüridilik.
9. Hayrettin Nebi Güdekli, Kelamın Tümel Bir Disiplin Olarak İnşası Ontoloji Bölümü (Basılmamış Doktora Tezi)
10. Bekir Topaloğlu, İlyas Çelebi, Y. Şevki Yavuz, İslâm’da İnanç Esasları.
11. Bekir Topaloğlu, Kelâm Araştırmaları Üzerine Düşünceler.
12. Emrullah Yüksel, Mâtürîdîler ile Eş‘arîler Arasındaki Görüş Ayrılıkları.
13. İsmail Hakkı İzmirli, Yeni İlmi Kelâm.

 

IV. Günümüz Kelâm Problemleri

1. Mehmet Bulgen, Enis Doko, Güncel Kelam Tartışmaları I-II
2. Mehmet Bulgen, Enis Doko, Din ve Bilim Açısından Yaratılış
3. Mehmet Bulgen, Tarihten Günümüze Tartışmalı İnanç Konuları I-II
4. Günümüz Kelam Problemleri, Ed. Mehmet Evkuran, Harun Çağlayan

 

V. Yüksek Lisans Klasik Metin İleri Okumalar

1. Ebû Hâmid el-Gazzâlî, Faysalü’t-tefrika beyne’l-İslam ve’z-Zendeka (çev. Prof. Dr. Süleyman Uludağ, İslam’da Müsamaha)
2. İbn Rüşd, Faslü’l-makâl, el-keşf an menâhici’l-edille (çev. Süleyman Uludağ, Felsefe Din İlişkileri)
3. Fahreddîn Râzî, el-İşâra fî usûli’l-kelâm (çev. Ulvi Murat Kılavuz, Serkan Çetin, Felsefi Kelamın Temel Meseleleri)
4. Aliyyü’l-Kârî, Minehu’r-ravzi’l-ezher fî şerhi’l-Fıkhi’l-ekber.
5. İbn Ebi’l-İz, Şerhul-Akîdeti’t-Tahâviyye.
6. Teftâzânî, Tehzibü’l-mantık ve’l-kelâm (Kelâm Bölümü)

 

KELÂM BİLİM DALI DOKTORAYA GİRİŞ OKUMA LİSTESİ

(Yüksek Lisans Okuma Listesine Ek Olarak)
 

I. Klasik Eserler

1. Ebü’l-Muîn en-Nesefî, Tebsiratü’l-edille
2. Abdulkâhir el-Bağdâdî, Kitâbu Usûli’d-Dîn (çev. Ömer Aydın, Ehli Sünnet Akaidi)
3. Nureddin Sâbuni, el-Kifâye fi’l-hidâye
4. Gazzâlî, el-İktisâd fi’l-i‘tikâd (çev. Osman Demir, İtikadda Orta Yol)

 

II. Konu-Problem

1. İlyas Çelebi, İslam İnanç Sisteminde Akılcılık ve Kadı Abdülcebbar.
2. İmâm Mâtürîdî ve Mâtürîdiyye Geleneği- Tarih, Yöntem, Doktrin Prof. Dr. Bekir Topaloğlu Anısına, Hülya Alper.
3. Mehmet Bulgen, Kelam Atomculuğu ve Modern Kozmoloji
4. Frank Griffel, Gazzali’nin Felsefi Kelamı (çev. İbrahim Halil Üçer).
5. Abdullatif Harputi, Tenkîhu’l-Kelâm fî akâidi ehli’l-İslam (çev. Fikret Karaman, Kelam İlmine Giriş)
6. Ömer Mahir Alper, Varlık ve İnsan.
7. Sait Özervarlı, İbn Teymiyye’nin Düşünce Metedolojisi.
8. Mehmet Kalaycı, Tarihsel Süreçte Eşarilik Matüridilik İlişkisi.
9. Türkiye Literatür Araştırmaları Dergisi (Talid): Türkiye’de İslami İlimler Kelam ve Mezhepler Tarihi 13-15, say. 27-29, yıl. 2017
10. Osman Aydınlı, Doğuşundan Büyük Selçuklulara Mu’tezile Ekolü Tarihi ve Öğretisi.
11. Osman Aydınlı, İslam Düşüncesinde Aklileşme Süreci.
12. Hülya Alper, Düşünmenin Anlamı: Şerhu’l-Mevâkıf Bağlamında Bir İnceleme.
13. Fatih Toktaş, İslam Düşüncesinde Felsefe Eleştirileri.
14. Hilmi Demir, Delil ve İstidlâlin Mantıkî Yapısı İlk Dönem Sünnî Kelam Örneği.
15. İlhan Kutluer, Akıl ve İtikad: Kelâm-Felsefe İlişkileri Üzerine Araştırmalar.
16. Fehrullah Terkan, Çatışmanın Dinamikleri.

 

KELÂM BİLİM DALI DOKTORA YETERLİLİK İÇİN OKUMA LİSTESİ

 

I. Klasik Eserler

1. Ebû Mansûr el-Mâtürîdî, Kitabü’t-Tevhîd (çev. Bekir Topaloğlu)
2. Fahreddin Râzî, el-Muhassal (çev. Eşref Altaş, Ana Meseleleriyle Kelam ve Felsefe).
3. Gazâlî, Tehâfütü’l-felâsife (çev. Mahmut Kaya, Süleyman Sarıoğlu).
4. Adududdîn el-İci, el-Mevâkıf fî ilmi’l-kelam.
5. Kâdı Abdülcebbar, Şerhu’l-Usuli’l-Hamse (çev. İlyas Çelebi).
6. Ebu’l-Hasan el-Eşari, Makâlâtü’l-islamiyyîn ve ihtilâfu’l-musallîn.
7. Seyyid Şerif Cürcani, Şerhu’l-Mevâkıf (çev. Ömer Türker)

 

II. Modern Eserler

1. İzmirli İsmail Hakkı, Yeni İlmi Kelam.
2. Osman Demir, Kelamda Nedensellik.
3. Hayrettin Nebi Güdekli, Kelamın Tümel Bir Disiplin Olarak İnşası (Basılmamış Doktora Tezi)
4. Alnoor Dhanani, Kelamın Fizik Kuramı
5. Orhan Şener Koloğlu, Mutezilenin Felsefe Eleştirisi (Tuhfetu’l-Mütekellimîn fi’r-Red ala’l-Felâsife).
6. Orhan Şener Koloğlu, Cübbailerin Kelam Sistemi.
7. Cüneyt Kaya, İslam Düşüncesinde Süreklilik ve Değişim Seyyid Şerif Cürcani Örneği.
8. Cüneyt Kaya, Varlık ve İmkân.
9. Robert Wisnovsky, İbn Sina Metafizği.
10. Ulrıch Rudolph, Matüridi, Semerkant’ta Ehl-i Sünnet Kelamı.
11. Yunus Cengiz, Doğa ve Öznellik.
12. Sinan Öge, İslam Kelamcılarının Lütuf Teorisi.
13. Mehmet Bulgen, Klasik İslam Düşüncesinde Atomculuk Eleştirileri.
14. Hatice K. Arpaguş, Fazlurrahman’a Göre Allah ve İnsan.
15. Hatice K. Arpaguş, Osmanlı Halkının Geleneksel İslam Anlayışı.
16. Hasan Hacak, Atomcu Evren Anlayışının İslam Hukukuna Etkisi.
17. Mehmet Aktaş, Tanım veya Hakikat & Cüveynî’nin Kelam Sisteminin Analizi.
18. Hüseyin Kahraman, Cüveynî’de İlliyet Teorisi.
19. Ahmet Mekin Kandemir, Mu’tezil Düşüncede Tabiat ve Nedensellik.
20. Metin Yıldız, Kelam Kozmolojisi Mu’tezilenin Âlem Anlayışı.
21. Kelam’da Bilgi Problemi (Ed. Orhan Ş. Koloğlu, U. Murat Kılavuz, Kadir Gömbeyaz).
22. Said Reçber, Tanrıyı Bilmenin Mahiyeti ve İmkânı.
23. Veysel Kaya, İbn Sinâ’nın Kelâma Etkisi.
24. Muhammed İkbal, İslâm’da Dînî Düşüncenin Yeniden İnşâsı.
25. Hülya Alper, İmam Matüridi’de Akıl-Vahiy İlişkisi
26. Rıdvan Özdinç, Akıl İrade Hürriyet.
27. Eşref Altaş, Fahreddin Razi’nin İbn Sina Yorumu ve Eleştirisi.
28. Ömer Türker, Varlık Nedir? İslam Filozoflarının Varlık Tasavvuru
29. Hüseyin Kahraman, Cüveyni’de İlliyet Teorisi.
30. Ulvi Murat Kılavuz, Kozmolojik Delil.
31. Gürbüz Deniz, Kelam-Felsefe Tartışmaları.
32. Macit Fahri, İslam Felsefesi Kelamı ve Tasavvufuna Giriş.
33. Muhammed İkbal, İslâm’da Dini Düşüncenin Yeniden İnşası.
34. Toshihiko İzutsu, İslâm Düşüncesinde İman Kavramı.
35. Montgomery Watt, İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri.
36. Sinan Öge, Allah’tan Aleme İlahi Fiiller.
37. Talat Koçyiğit, Hadisçilerle Kelamcılar Arasındaki Tartışmalar.
38. Macit Fahri, İslam Ahlak Teorileri (çev. Muhammet İskenderoğlu, Atilla Arkan)
39. İslam Düşüncesinin Dönüşüm Çağında Fahreddin Râzî (Ed. Ömer Türker, Osman Demir).
40. Kelam İlmi ve İslam Hukukunda İçerik Sorunları, Ed. İlyas Çelebi, Mehmet Bulğen.
41. Tarihten Günümüze Tartışmalı İnanç Meseleleri I-II, Ed. Mehmet Bulğen, İsmail Taşpınar.
42. Güncel Kelam Tartışmaları I-II, Ed. Enis Doko, Mehmet Bulğen.
43. Din ve Bilim Açısından Yaratılış, Enis Doko, Mehmet Bulğen
44. Tarihten Günümüze Tartışmalı İnanç Konularu Mehmet Bulgen
45. Hikmet Yağlı Mavil, İmam Eşarinin Kelam Düşüncesi.
46. Metafizik (3 Cilt), Ömer Türker

 

III. Kelam Kavramları Sözlüğü

1. Seyfüddin el-Âmidî, el-Mübin fi şerhi meâni elfazi’l-hukema ve’l-mütekellimîn (Derleme: Bilal Taşkın, Osman Nuri Demir)
2. Seyyid Şerif Cürcânî, Ta’rifat
3. Mu’cemu Mustalahâti’l-Kelamiyye.
4. İlyas Çelebi, Bekir Topaloğlu, Kelam Terimleri Sözlüğü.
5. Osman Demir, Mustafa Selim Yılmaz, Kavram Atlası/Kelam 2 Cilt

 

IV. İslam Düşüncesi Tarihi

1. Ali Sami en-Neşşâr, İslam’da Felsefi Düşüncenin Doğuşu 1-2.
2. Cüneyt Kaya, İslam Felsefesi: Tarih ve Problemler.
3. Macit Fahri, İslâm Felsefesi Tarihi.
4. Câbirî, Tekvînu’l-akli’l-arabî, (çev. İbrahim Akbaba Arap Aklının Oluşumu).
5. Seyyid Hüseyin Nasr, Oliver Leeman, İslam Felsefesi Tarihi (çev. Şamil Öçal)

 

V. Din Felsefesi

1. Mehmet S. Aydın, Din Felsefesi
2. Cağfer Sadık Yaran, Din Felsefesine Giriş
3. Peterson, Michael, v.dğr., Din Felsefesinde Çağdaş Tartışmalar.
4. Peterson, Michael, vdğr. Akıl ve İnanç Din Felsefesine Giriş.
5. Enis Doko, Metafiziğin Temelleri.
6. Caner Taslaman, Kuantum Teorisi Felsefe ve Tanrı.

 

VI. Mantık İle İlgili Eserler

1. Gazzâlî, Mi‘yâru’l-İlm, (çev. Hasan Hacak, Ali Durusoy, Türkiye Yazma Eserler)
2. Ali Durusoy, Örnek Çeviri Metinlerle Mantık İlmine Giriş.
3. Nazım Hasırcı, İbn Teymiyye’nin Mantık Eleştirisi.
4. İbrahim Çapak, Anahatlarıyla Mantık.
5. Mehmet Özturan, Müteahhirin Dönemi Mantığında Tasavvurat: Kâtibî ve K. Râzî Örneği.(Basılmamış Doktora Tezi)
6. Ferruh Özpilavcı, Kâtibî Şemsiyye Risalesi Tahkik ve Tercüm; Cihan Özaykan, Şemsiyye Tercümesi.

 

ONLİNE DERGİ VE SİTELER

1. KADER (Kelam Araştırmaları Dergisi) https://dergipark.org.tr/tr/pub/kaderdergi
2. Türkiye Kelam Anabilim Dalları Koordinasyon Sitesi: https://www.kelam.org/
3. Mezhep Araştırmaları Dergisi: http://www.emakalat.com/tr/
4. İlahiyat Fakülteleri İslam Mezhepleri Anabilim Dalı Koordinasyon Sitesi: http://www.mezhep.org/
5. GÜNCEL KELAM: DİN-FELSEFE-BİLİM ÜZERİNE KONUŞMALAR https://www.youtube.com/channel/UCzwCtYZp_SmmBcHHB5_2uFQ
6. Online dergi ve sitelere: İSAM İlahiyat Makaleleri Veri Tabanı: http://ktp.isam.org.tr/?url=makaleilh/findrecords.php

 

DİA MADDELERİ

Abdulkâhir el-Bağdâdî, Ahiret, Ahval, Akâid, Akıl, Âlem, Allah, Âmidî, Araz, Aslah, Azap, Ba’s, Bakıllânî, Beşâirü’n-Nübüvve, Beyzâvî, Bi’set, Bilgi, Cehennem, Cehmiyye, Cennet, Cevher, Cin, Cürcânî, Cüveynî, Deizm, Devir, Devvânî, Din, Ebed, Ebû Ali el-Cübbâî, Ebû Hanîfe, Ebû Huzeyl el-Allâf, Ebû İshâk Saffâr, Ebu Şekûr es-Sâlimî, Ebu’l-Abbâs Kalânisî, Ebu’l-Hasan el-Eş’ari, Ebu’l-Muîn Nesefî, Ebu’l-Vefâ İbn Akîl, Ebü’l-Yüsr Pezdevî, Ehl-i Sünnet, Eş’ariyye, Ezel, Fahreddin er-Râzî, Fetret, Fetret.  Fiil, Gazzâlî, Haber, Hâricîler, Hudûs, Hüsün-Kubuh, İbn Fûrek, İbn Teymiyye, İhbât, İman, İsbat-ı Vâcib, İsmet, İstitâat, Kâdî Abdulcebbâr, Kelâm, Keramet, Kesb, Kıdem, Kıyamet, Lutuf, Matürîdî, Mâtüridiyye, Mehdî, Melek, Mu’cize, Mu’tezile, Muhâsibî, Mücessime, Mürcie, Müşebbihe, Nazzâm, Nûreddîn Sâbûnî, Nübüvvet, Nüzul-i Îsâ, Ruh, Rü’yetullah, Sıfat, Sıfâtiyye, Sihir, Şefaat, Şeytan, Şia, Te’vil, Teftâzânî, Teizm, Tekfir, Tenâsüh, Tenzih, Teselsül, Teşbih, Tevessül, Tevhid İlmi, Tevhid, Tevlîd, Tevlîd, Usûl-i Hamse, Usûl-i Selâse, Ûşî, Selefiyye, Vahiy, Yaratma, Zarurat-ı Dîniyye, Zât.

NOT: Okuma listesine konulmasını istediğiniz çalışmalar varsa yorum kısmına belirtebilirsiniz.